ورزش در عین سودمندی فراوانی که دارد در برخی موارد ممکن است باعث آسیب در وزشکاران شود،. یکی از نواحی شایع آسیب در رشته های مختلف ورزشی ، زانوست.
زانو یک مفصل لولایی است که در بالا توسط استخوان ران و در پایین توسط استخوان درشت نی تشکیل شده است مفصل زانو توسط عضلات و رباط های اطراف خود پایدار شده است . عضله چهار سر رانی در قدام ران و عضله همسترینگ در خلف ران قرار دارند که باعث راست شدن و خم شدن زانو می شوند . دو رباط به نام رباط صلیبی قدامی و رباط صلیبی خلفی در زانو وجود دارد که مانع جابجایی قدامی و خلفی زانو می شود . همچنین رباط های طرفی زانو نیز در پایداری زانو و جلوگیری از حرکات جانبی زانو نقش موثر و مهمی را دارند .
در مفصل زانو ما دو منیسک داریم که یکی در طرف داخل و دیگری در خارج قرار دارند جنس این منیسک ها غضروفی – فیبری است و داخل آنها مقعر و خارج مینیسک ها محدب است در نتیجه در برش عرضی به صورت سه گوش دیده می شوند. غیر از قسمت محیطی مینیسک ها سایر قسمت های آن خونرسانی ضعیفی دارد . وظایف اصلی منیسک ها به شرح زیر است :
1- افزایش پایداری مفصل زانو با عمق بخشیدن به سطح مفصلی
2- انتقال و پخش نیرو های وارده به مفصل
3- افزایش نرمی مفصل
4- جذب شوک های ضربه
بسته یا اینکه شکل پارگی منیسک چگونه است و در کدام قسمت از آن قرار دارد پارگی های منیسک به انواع مختلفی تقسیم بندی می شود. پارگی ها ممکن است طولی، عرضی، مایل ، دسته سطلی ، شاخی ،به صورت زبانه ای (آویخته) ، یا مخلوطی از انواع قبلی باشند
پارگی های منیسک هم در حین ورزش می تواند رخ دهد و هم در سایر فعالیت های غیر ورزشی ممکن است ایجاد شود . حرکاتی مانند چرخش تنه روی زانوی خم شده که موجب می شود ران روی ساق بچرخد می تواند موجب پارگی مینیسک شود . برخورد های فیزیکی نیز می تواند از سایر علل پارگی منیسک ها باشد .مثلا تکل زدن در فوتبال ، همچنین متعاقب پارگی های لیگامان صلیبی قدامی نیز مینیسک می تواند پاره شود این پارگی می تواند همزمان با پارگی لیگامان صلیبی قدامی باشد یا اینکه بعد از گذشت مدتی از آسیب لیگامان صلیبی قدامی ، این پارگی اتفاق بیفتد .
در مطالعات زیادی مشخص شده است که بعد از گذشت 3 ماه از آسیب لیگامان صلیبی قدامی افزایش معنی داری در پارگی های منیسک داخلی رخ داده است . با افزایش سن منیسک ها نیز مانند سایر اعضای بدن تحت تاثیر فرایند پیری قرار می گیرند و در نتیجه با یک فشار نامناسب ممکن است دچار پارگی شوند . به هر حال پارگی منیسک به هر دلیلی که باشد نکته قابل اهمیت تر از آن تشخیص این پارگی و درمان آن است که در مطلب بعدی به آن می پردازیم .
دکتر شاهین صالحی – متخصص پزشکی ورزشی
نظرات شما عزیزان:
